Μαργαριτάρια πριν το πρωϊνό....

Με αφορμή την ανάρτηση στο blog των Ante Portas "Εκεί όπου υπάρχει πολιτισμός..." θυμήθηκα κάτι που είχα διαβάσει πριν από αρκετό καιρό και πιστεύω ότι συνηγορεί στο επισυναπτόμενο σχόλιο του Δασκάλου για την "Ειδική αρχή (αλλά με καθολική ισχύ): ουδείς ενδιαφέρεται για την τέχνη".

Κάποιο κρύο πρωινό του Ιανουαρίου, ένας άντρας κάθισε σε ένα κεντρικό σταθμό του μετρό της Νέας Υόρκης και ξεκίνησε να παίζει το βιολί του. Έπαιξε για περίπου 45 λεπτά. Κατά τη διάρκεια αυτών των 45 λεπτών, δεδομένου ότι ήταν ώρα αιχμής, πέρασαν από μπροστά του αρκετές χιλιάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι πηγαίνοντας στη δουλειά τους.

Τρία λεπτά μετά την έναρξη της μουσικής, ένας μεσήλικος κύριος παρατήρησε ότι υπήρχε ένας μουσικός που έπαιζε βιολί, τον κοίταξε για λίγα δευτερόλεπτα και συνέχισε το βιαστικό του βηματισμό. Ένα λεπτό αργότερα, ο βιολιστής εισέπραξε το πρώτο του δολλάριο, από μια κυρία που το πέταξε στο καπέλο του καθώς περνούσε από μπροστά του χωρίς να σταματήσει καθόλου.

Λίγο αργότερα, κάποιος ακούμπησε στον τοίχο και τον άκουσε για λίγο, αλλά μετά κοίταξε το ρολόι του και έφυγε βιαστικός. Πιο πολύ από όλους τους περαστικούς, ασχολήθηκε μαζί του ένα τρίχρονο αγόρι που ήθελε να σταματήσει για να ακούσει, αλλά η μητέρα του τον τράβηξε για να συνεχίσουν τη διαδρομή τους. Το παιδί κοιτούσε συνεχώς προς τα πίσω καθώς απομακρυνόταν Το ίδιο επαναλήφθηκε και με άλλα παιδιά και τους γονείς τους, οι οποίοι - χωρίς καμία εξαίρεση - τα τράβαγαν για να συνεχίσουν το δρόμο τους.

Στα 45 λεπτά μουσικής, συνολικά σταμάτησαν για να ακούσουν - έστω και για λίγο - μόνο 6 άνθρωποι. Περίπου 20 άνθρωποι έριξαν λεφτά στο καπέλο καθώς συνέχιζαν να περπατούν, χωρίς να ελαττώσουν την ταχύτητα του βηματισμού τους. Η συνολική είσπραξη ήταν 32 δολλάρια. Όταν η μουσική σταμάτησε και υπήρξε σιωπή, κανείς δεν το πρόσεξε. Κανείς δε χειροκρότησε, ούτε υπήρξε κανενός άλλου είδους αναγνώριση.

Αυτό που δεν ήξερε κανείς ήταν ότι ο συγκεκριμένος βιολιστής ήταν ο Joshua Bell, ένας από τους καλύτερους μουσικούς του κόσμου, και έπαιζε με ένα βιολί Stradivarius αξίας 3,5 εκατομμυρίων δολλαρίων, κατασκευασμένο από τον ίδιο τον Antonio Stradivari το 1713. Δύο ημέρες νωρίτερα, ο Joshua Bell έπαιξε σε ένα κατάμεστο θέατρο της Βοστώνης και η τιμή ενός κάτω-του-μετρίου εισητηρίου ήταν 100 δολλάρια. Ο Bell αμοίβεται με περίπου 1000 δολλάρια το λεπτό!

Ο Bell αποφάσισε να ξεκινήσει με το έργο "Chaconne" του Johann Sebastian Bach, Partita No. 2 σε D Μινόρε. Ο Bell θεωρεί ότι δεν είναι "απλώς ένα από τα σημαντικότερα μουσικά κομμάτια που έχουν γραφτεί, αλλά ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του ανθρώπου στην ιστορία". Αυτό που δεν ανέφερε ο Bell είναι ότι το "Chaconne" του Bach θεωρείται επιπλέον ένα από τα δυσκολότερα κομμάτια για βιολί.

Το συγκεκριμένο πείραμα, δηλαδή το να παίξει ο Joshua Bell στο σταθμό του μετρό incognito, οργανώθηκε από την εφημερίδα Washington Post, ως μέρος μιας κοινωνικής μελέτης περί του τι εκλαμβάνουμε ως σημαντικό, τι μας αρέσει, και σε τι δίνουμε προτεραιότητα.
Η γενική περιγραφή του πειράματος ήταν:
« Σε ένα συνηθισμένο περιβάλλον, σε μια ακατάλληλη ώρα, αντιλαμβανόμαστε το ωραίο; Σταματάμε για να το ευχαριστηθούμε; Αναγνωρίζουμε το ταλέντο σε ένα μη-αναμενόμενο περιβάλλον;»




Για μία πολύ αναλυτικότερη αναφορά στο συγκεκριμένο πείραμα, σας παραπέμπω και στην ιστοσελίδα της Washington Post που περιέχει πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία.

http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/04/04/AR2007040401721.html

Στο συγκεκριμένο άρθρο μάλιστα υπάρχει και η ερώτηση:

"IF A GREAT MUSICIAN PLAYS GREAT MUSIC BUT NO ONE HEARS . . . WAS HE REALLY ANY GOOD?"
"ΕΑΝ ΕΝΑΣ ΕΞΑΙΡΕΤΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΕΡΜΗΝΕΥΣΕΙ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑΣΙΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΡΓΟ ΑΛΛΑ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΤΟΝ ΑΚΟΥΣΕΙ ..... ΗΤΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΚΑΛΟΣ?"

που δεν απέχει πολύ από το ερώτημα που έχει απασχολήσει όλους μας:

"Ένα έργο μπορεί να θεωρηθεί έργο τέχνης εάν δεν κοινωνηθεί και στο κοινό?"